نور در حکمت سهروردی

.
موضوع کتاب حاضر، بررسی و توضیح و تبیین نظریة سهروردی دربارة نور است. این کتاب با هدف تبیین انطباق معنای فلسفی «نور» با حکمت اشراقی سهروردی و براساس حکمت نور نوشته شده است. زبان و سبک نگارش اثر، روان، علمی ـ تحلیلی و همراه با اصطلاحات تخصصی و فلسفی است. کتاب در نه بخش تدوین شده و طی آن، زندگی و آثار شیخ اشراق، مبحث نور در حکمت سهروردی، نورالأنوار، نفس ناطقه، معاد، نبوت و امامت بررسی و شرح داده شده‌اند. ویژگی شاخص اثر، نگاه علمی ـ پژوهشی به موضوع و اهمیت بحث از دیدگاه فلسفة اسلامی است.
نگارنده در این کتاب چیستی نور و مقام آن را در آرای سهروردی بررسی کرده است. بخش آغازین کتاب درباره زندگی، آثار و منابع حکمت سهروردی،اشراقیان پس از سهروردی است.
در فصل نخست به زندگی و آثار سهروردی «از سهرورد تا حلب» پرداخته و در فصل دوم «نور در حکمت سهرودی» را بررسی شده است.
فصل سوم این کتاب به بررسی و تحلیل «نورالانوار» اختصاص یافته و در فصل چهارم به «مبانی جهان‌شناسی اشراقی» یعنی صدور و فیض پرداخته شده است. در فصل پنجم «فعل نورالانوار و انوار قاهر» مورد بررسی قرار گرفته و در فصل ششم به موضوع «برزخ‌ها» پرداخته شده است.
فصول هفتم و هشتم به ترتیب به بررسی «نفس ناطقه» و «معاد» اختصاص یافته و سرانجام در فصل آخر به مسئله «نبوت و امامت» در حکمت سهرودی پرداخته شده است. مبحث نور در فلسفه‌ اشراق از مهم‌ترین مسائل فلسفی است که دیدگاه سهروردی را در ساختار نوین فلسفه اشراقی انعکاس می‌دهد. حکمت و فلسفه سهرودی که بر اساس کشف و شهود بنا شده، هستی، معرفت و سعادت انسان، مقام معنوی نبی و امام را بر اساس نور تفسیر و بررسی کرده است. از این رو در نظر سهروردی آدمی با انوار و اشراق نفس به حقیقت وصل شده و آن را شهود می‌کند.

فهرست مطالب کتاب :
از سهرورد تا حلب
نور در حکمت سهروردی
نورالانوار
مبانی جهان شناسی اشراقی صدور و فیض
فعل نورالانوار و انوار قاهره
برزخ‌ها
نفس ناطقه (نور اسپهبد)
معاد
نبوت و امامت

بخشهایی از کتاب:
نور در حکمت سهروردی، بدیهی و بی‌نیاز از تعریف است و شیئ بی‌نیاز از تعریف و شرح، ظاهر است و در جهان هستی چیزی ظاهر و روشن‌تر از نور نیست. بنابراین هیچ چیز به اندازه نور بی‌نیاز از تعریف نیست."
"حقیقت، نور بسیط است و جنس و فصل و حد و معرف ندارد... چیزی ظاهرتر از آنچه حقیقتش عین ظهور است وجود ندارد. نور تنها به خود ظاهر است و سایر اشیائ نیز در پرتو ظهور آن ظاهر می‌شوند"
...آدمی در پی تجربه‌ نخستین امکانش در زندگی، در قامت موجودی پیچیده و شگفت‌انگیز ظاهر می‌شود که همواره با پرسش‌های بنیادینی نظیر چیستی، منشأ و پیدایش «من» و سرانجام و معنای زندگی در حیطه‌ فهم عرفی روبه‌رو بوده و این پرسش‌ها، از جمله پرسش‌هایی است که در حوزه فلسفه و مسائل متافیزیکی نیز مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
اگر بپذیریم که پیدایش مسائل فلسفی و متافیزیکی از‌‌ همان لحظه‌ای که انسان پا به عرصه هستی و تجربه آگاهی گذاشته، کلید خورده است، در آن صورت تفکر فلسفی و متافیزیکی را باید یکی از ویژگی‌های انسان دانست که زندگیش بدون تجربه چنین تفکری محقق نخواهد شد. پس قدیم بودن ماهیت تفکر فلسفی و متافیزیکی به‌‌ همان اندازه خواهد بود که انسان قدیم است.
سهروردی با آشکار ساختن این حکم که انسان در حد ذات و ماهیت خود، موجودی عاقل شناخته می‌شود و این مسئله ربطی به تنگناهای زمان و مکان و نژادی ندارد، از معدود فیلسوفانی بود که خط بطلانی بر ادعای‌ نژادپرستانه‌ ماهیت تفکر کشید؛ به زعم سهروردی شناخت و معرفت از درون آغاز می‌شود و نور آگاهی در مشرق وجود که همانا باطن انسان است، ظهور می‌کند...